Een parochiële leenbibliotheek beginnen

Dit artikel is geschreven in de hoop dat u, met Gods hulp, zult bidden voor en bouwen aan een parochie/missie-uitleenbibliotheek voor het welzijn van uw eigen gemeenschap en ook voor uw eigen vorming. Er zullen voldoende details worden gegeven, zodat u daadwerkelijk aan de slag kunt met de aan u gegeven informatie. Overweeg deze hoofdstellingen:

Ten eerste: parochiële uitleenbibliotheken zijn een belangrijk onderdeel van het levenslange discipelschap van de Orthodoxe Kerk, van generatie op generatie, met het grote doel van vergoddelijking – door Gods genade met onze medewerking – voor iedereen.

Ten tweede: uitleenbibliotheken zijn gemakkelijk en leuk om op te zetten en voortdurend te exploiteren in een parochie of missie, maar alleen als in de praktijk drie belangrijke regels voortdurend in acht worden genomen: hou het klein, eenvoudig en spiritueel (“KES”).

Ten derde: als de pastoor en zijn parochiebestuur het bewust eens zijn met het bovenstaande en als één of twee parochianen aanvankelijk bereid zijn in overeenstemming met die bereidheid te handelen, dan kan een uitleenbibliotheek binnen drie maanden van start gaan.

Negen jaar geleden zei iemand tijdens de lessen volwassenenonderwijs in de parochie waar ik lid van ben: “Weet je, we zouden allemaal meer over het geloof kunnen leren als we hier goede orthodoxe materialen tot onze beschikking hadden. We zouden een parochiebibliotheek moeten hebben.” Ongeveer twee dozijn mensen zeiden: “Amen! Wat een geweldig idee!” Het duurde vier jaar na die opmerking voordat we daadwerkelijk een bibliotheek konden beginnen, vooral omdat we moeite hadden de redenen voor een bibliotheek aan anderen duidelijk te maken, we geen gezamenlijk concept hadden van de operationele principes die ons zouden moeten leiden naar de juiste soort bibliotheek voor een orthodoxe parochie en gezien het feit dat de priester en het bestuur redelijkerwijs regelmatig andere behoeften als prioriteit zagen boven een bibliotheek.

Toen we het eenmaal eens waren over de basisconcepten die in dit artikel worden beschreven, konden we binnen drie maanden goede orthodoxe materialen uitlenen aan de gelovigen. En nu, ruim vijf jaar later, lenen we nog steeds gemiddeld 400 items per jaar uit in een parochie met 187 huishoudens. We hebben ons streefdoel van 500 orthodoxe artikelen bereikt en blijven ons richten op het voortdurend aanmoedigen van onze medeparochianen om deze materialen te gebruiken. Bijna elke parochie of missie kan binnen een kalenderkwartaal een parochiële uitleenbibliotheek hebben. Ik heb dit met succes zien gebeuren in een missie niet ver van onze parochie.

Twee dingen over het woord bibliotheek moeten hier worden gezegd. Ten eerste moeten parochie/missie-uitleenbibliotheken eenvoudigweg niet gezien worden als vergelijkbaar of concurrerend met een van de volgende:

(a) seminariebibliotheken met al hun vele verplichtingen en doelstellingen inclusief onderzoek en wetenschappelijke publicatie; of

(b) openbare bibliotheken met hun ongelooflijke, schijnbare mandaat om alles te zijn voor alle belangengroepen in de samenleving.

Ten tweede communiceert het woord bibliotheek (van het Latijnse woord voor boek) tegenwoordig niet zozeer over het formaat (wat in engere zin alleen “boeken” zou kunnen betekenen), maar veeleer over het idee van hulp bij de toegang tot orthodoxe informatie, die voor 80% uit boeken en voor 20% uit “andere” formaten kan bestaan, zoals orthodoxe muziek-cd’s, cd-roms, audiocassettes, videobanden, internetaanbieders, enz.

Wat is dan een uitleenbibliotheek die past bij de behoeften van een orthodox-christelijke parochie of missie? Laten we stelling nummer één opnieuw bekijken.

Wij zijn – net als de twaalf Discipelen – “in opleiding” terwijl wij Christus in zijn Kerk vergezellen. Ons uiteindelijke doel is “vergoddelijking” of het herstel, door Gods genade, van het beeld en de gelijkenis van God in ons. De orthodoxie stelt dat wij ons hele leven met God moeten samenwerken om dit doel te bereiken. Er zijn vele goede manieren om dit te doen, waarvan een uitleenbibliotheek er slechts één is – maar het is er één! Christus leest en wij doen Hem na.

Vervolgens moeten wij nagaan welke richtlijnen het functioneren van een bibliotheek het best beschrijven, om dit algemene doel van het discipelschap te dienen. Daartoe kunnen we onze tweede stelling herzien.

Dit KES-apparaat is een manier om de parochiële uitleenbibliotheek “voor altijd” op het juiste spoor te houden, aangezien zij met veel onvoorspelbare situaties wordt geconfronteerd.

Klein betekent dat je niet veel ruimte nodig hebt en vaak geen beschikbare “extra kamer met 4 muren” hoeft te hebben. Klein betekent dat u een echt goede bibliotheek kunt beginnen en onderhouden met 150-200 orthodoxe paperbackboeken in een aantrekkelijke afsluitbare kast die op een stevig wagentje met wieltjes staat (beide verkrijgbaar bij uw kantoorboekhandel). Wanneer de vloer in de was moet of er dringend ruimte nodig is voor een parochiefeest, is dat geen probleem. De bibliotheek wordt gewoon in een hoekje gerold tot de drukte voorbij is. Om uit te breiden koopt u gewoon een tweede kast.

Als u een missie bent in een gehuurde ruimte die elke zondag moet worden ingericht, kunt u ook een uitleenbibliotheek hebben. Streef naar 50 paperbacks in een klein kastje dat tijdens het samenzijn na de Goddelijke Liturgie op zondag wordt meegenomen. Het punt is dat elke parochie/missie een bibliotheek nodig heeft; laat u niet door fantasieën over wat een bibliotheek “zou moeten zijn” weerhouden om te doen wat u kunt doen met uw huidige faciliteiten.

Maar vanaf het begin moet u zelf grenzen stellen aan de omvang van uw bibliotheek. Je moet de groei van je collectie in de hand houden omdat je bibliotheek na verloop van tijd gemakkelijk uit de hand kan lopen en te groot kan worden voor de andere concurrerende, legitieme behoeften aan ruimte. Een missie die ruimte huurt voor zondagen met 25 huishoudens en een “verplaatsbare voetbibliotheek” moet de omvang beperken tot 50-75 titels. De missie met 50 huishoudens en een eigen ruimte voor een “rollende kast” moet de collectie beperken tot ongeveer 150-200 titels. De kleine tot middelgrote parochie met 100-200 huishoudens kan 5 kasten en 500-750 titels hebben. Zelfs grote parochies moeten duidelijke grenzen hebben. Denk klein voor succes!

Een effectieve parochiële uitleenbibliotheek is nooit alleen maar een magazijn voor boeken. U wilt een bibliotheek met een relatief kleine collectie die echt gebruikt wordt (10-15% zou altijd uitgeleend moeten worden). Wekelijkse advertenties in het zondagsbulletin, posters om lezen te promoten en persoonlijke overreding van gemeenteleden helpen de oplage hoog te houden. Een grote collectie met 1% in omloop is een netto-verspilling van middelen. En als je te groot wordt, kun je intimiderend worden.

Een andere reden voor een kleine uitleenbibliotheek is om deze bewust “in de weg” van de parochianen te plaatsen. De beste plaats is vaak bij de koffietentjes waar de mensen samenkomen voor gemeenschap. Een kleine bibliotheek (in verhouding tot de grootte van uw parochie) met goede orthodoxe boeken die daadwerkelijk worden uitgeleend en gelezen is ideaal!

Eenvoud is mogelijk voor u, terwijl het een absolute ramp zou zijn voor de grotere, multidisciplinaire bibliotheek. U hebt geen behoefte aan een ingewikkeld boekenclassificatiesysteem wanneer uw bibliotheek in wezen gaat over één discipline die “orthodoxie” heet. U kunt vrijwel al uw boeken in alfabetische volgorde op de planken zetten op basis van het eerste belangrijke woord in de titel van de rug. Boeken voor jeugd en kinderen kunnen echter vaak beter in hun eigen afdeling worden gehouden en op planken worden gezet voor de verschillende leeftijden/klassen.

Circulatie van materialen betekent dat wat eruitgaat ook weer binnen moet komen. Als de bibliotheek niet wordt bezocht, moet deze worden afgesloten of op een andere manier worden beveiligd, anders is er straks helemaal geen bibliotheek meer. De boeken liggen dan allemaal bij de goedbedoelde mensen die zeker van plan waren ze terug te brengen, maar het gewoon zijn vergeten. Een eenvoudig driedelig (wit, geel, roze) drukgevoelig formulier kan worden afgedrukt bij uw plaatselijke kantoorboekhandel als leenkaart. Iedereen die een boek leent, wordt geholpen het formulier in te vullen met zijn naam, dag- en avondnummer, de titel en auteur van het artikel, het volumenummer, het kopienummer en de aanschafkosten (gegevens die gemakkelijk op de titelpagina van elk boek kunnen worden genoteerd), welke maand het wordt geleend en de eerstvolgende maand (die de maand van teruggave is). Het idee is om drukke mensen een volle maand of meer te geven om het boek te laten lezen.

De driedelige formulieren worden zo gebruikt: het bovenste (witte) exemplaar en het gele (tweede) exemplaar worden opgeborgen (aan elkaar geplakt) in een leenkaartendoos achter een tabblad voor de maand waarin het boek moet worden uitgeleend, bijvoorbeeld “september” (een boek dat in augustus wordt uitgeleend, moet in september worden teruggebracht). Het roze (derde) exemplaar wordt bij het lenen in het boek gestopt om de lener eraan te herinneren in welke maand het boek moet worden teruggebracht. Het roze exemplaar wordt door de lener in het boek achtergelaten wanneer het wordt teruggebracht naar de “Boek Terugbreng Doos”. Op het witte exemplaar kan een grote “X” worden getekend, die achter een tabblad “geretourneerde boeken” in de leenkaartendoos wordt geplaatst als permanent bewijs van de circulatie voor dat kalenderjaar. Pas dan wordt het boek weer op de plank gezet.

Maar wat als het boek eind september nog niet terug is? Het gele exemplaar wordt van het witte exemplaar getrokken, gegeven aan en gebruikt door de helper van de bibliotheek om het boek terug te krijgen door elke week de lener te bellen om hem eraan te herinneren het boek terug te brengen totdat het boek is teruggebracht. Verloren of vernietigde boeken moeten worden vervangen of betaald door de lener. Volharding is cruciaal voor het voortbestaan van de bibliotheek.

Spiritueel. Niet elke “spiritualiteit” is goed, aangezien wij ons beperken tot uitleenbibliotheken van orthodoxe parochies. Alles wat “buiten” het heilige orthodoxe geloof valt, moet buiten de uitleenbibliotheek worden gehouden. Het weren van ketters materiaal is na verloop van tijd verrassend moeilijk. Daarom moet elk boek dat aan de bibliotheek wordt gegeven of voor aankoop wordt voorgesteld, vooraf door de priester worden goedgekeurd. De vertraging die dit met zich meebrengt, is zeker de moeite waard om de bibliotheek orthodox te houden en niet “iets anders”.

Ook moeten niet-spirituele artikelen die geen verband houden met de heilige orthodoxie uit de orthodoxe parochie-uitleenbibliotheek worden geweerd, opdat de bibliotheek niet verwordt tot een trieste poging met totaal onvoldoende middelen om de collectie van de plaatselijke openbare bibliotheek te dupliceren. Een parochiebibliotheek kan eigenlijk maar één ding goed doen: goede, degelijke, spirituele orthodoxe materialen verstrekken aan orthodoxe mensen die met Gods hulp naar vergoddelijking streven. Als de parochiebibliotheek dat ene ding kan doen, heeft ze het goed gedaan.

Een van de beste eerste bronnen van materialen voor het starten van parochiebibliotheken is eenvoudigweg elk huishouden in de parochie te laten weten dat er een bibliotheek wordt gestart en te vragen om de inbreng van orthodoxe boeken (met de gebruikelijke voorwaarde van automatische beoordeling door de priester). De waarheid is dat een goed beheerde bibliotheek ons in staat stelt onze boeken met elkaar te delen, zodat ze niet na één keer lezen thuis stof verzamelen op onze planken. Als we ooit weer “ons” boek willen lezen, leent de bibliotheek het aan ons uit. Goed rentmeesterschap houdt ook in dat 24 mensen een boek lezen in plaats van alleen de koper. Boeken delen is gewoon logisch.

Naast het verzoek om giften van “gebruikte boeken” van parochianen, is de andere manier om aan boeken en materialen te komen de aankoop. Gelukkig zijn er nu verschillende orthodoxe uitgeverijen in het Engels. In eerste instantie hoeft u alleen maar te weten dat de boekhandel van Saint Vladimir’s Seminary twee uitstekende diensten heeft: (1) SVS verkoopt uw parochie een “instant bibliotheek” (pakketten genoemd) van 50 tot 150 orthodoxe boeken in het Engels tegen een redelijke prijs; en (2) SVS heeft de Press Club, waarvan uw bibliotheek elke paar maanden een paar nieuw uitgegeven orthodoxe boeken ontvangt. Ook heeft Conciliar Press een display en een startersset speciaal voor bezoekers en vragers van actuele boekjes en brochures. De bibliotheek is het perfecte parochiesteunpunt voor laagdrempelige, persoonlijke orthodoxe evangelisatie aan bezoekers en vragenstellers.

De derde en laatste suggestie is: als de pastoor en zijn parochiebestuur bewust instemmen met het bovenstaande en als één of twee parochianen in eerste instantie bereid zijn in overeenstemming met die bereidheid te handelen, dan kan een uitleenbibliotheek binnen drie maanden van start gaan.

De parochiële uitleenbibliotheek moet gezien worden als “eigendom” van de hele parochie en als een normaal onderdeel van het parochiële discipelschapsprogramma. De pastoor en het bestuur moeten het erover eens zijn dat een uitleenbibliotheek wenselijk is voor de parochie. Uitgaande van overeenstemming over de noodzaak van een bibliotheek, dient het parochiebestuur een speciale rekening (“het bibliotheekfonds”) goed te keuren om zowel jaarlijks begrote als speciaal aangeboden gelden te ontvangen en uit te breiden onder toezicht van de parochie-penningmeester.

Ongeveer de helft van de jaarlijkse kosten zou in de begroting moeten worden opgenomen en de andere helft door individuele gerichte aanbiedingen. Dit plaatst de bibliotheek en haar financiën automatisch onder de bestaande controleprogramma’s en vergroot de geloofwaardigheid van de bibliotheek. De startkosten bedragen momenteel gemiddeld $10 of $12 per paperback of ongeveer $500 voor de ” boekenkastbibliotheek” en van $1000 tot $2000 voor de ” bibliotheek met rollende kast(en)”.

Als er een parochieboekhandel is, kan de bibliotheek ervoor kiezen boeken tegen kostprijs te kopen en zo de 20% handelskorting van uitgevers te genieten. Nogmaals, om tot samenwerking te komen moeten de priester en het bestuur dit aanmoedigen door zowel de boekhandel als de bibliotheek te zien als verenigbare manieren om discipelschap in de hele parochie aan te moedigen.

De eerste blijvende priesterrol bij de ondersteuning van de bibliotheek is de voorafgaande goedkeuring van bibliotheekmaterialen. De andere blijvende priesterlijke rol is het helpen identificeren van degenen met talenten van God om in het bibliotheekteam te werken. Twee bibliotheekcoördinatoren kunnen de algemene inspanning leiden. De ene coördinator houdt zich bezig met de ontwikkeling van de collectie (financiën, aanschaf, inventarisatie, materiële inrichting) en de andere met de circulatie (inclusief marketing van de bibliotheek, terughalen van achterstallige artikelen en werven van helpers).

Om een burn-out te voorkomen, dienen helpers die de bibliotheek openen na de eredienst slechts één keer per twee maanden te rouleren. Dienstdoende helpers moeten herkenbaar zijn aan een opgespeld blauw lint met “BIBLIOTHEEK” erop (verkrijgbaar in de kantoorboekhandel). Herinner de helpers aan de diensttijden, train hen en bedank hen regelmatig.

John W. Truslow, Jr. is coördinator van het Library Ministry Team in St Elias.