Adam, waar ben je?

Film van Aleksandr Zaporoshchenko
Geproduceerd door Aleksandr Plyska

Willen jullie een bijzonder evenement organiseren, een feest met een filmvertoning van een bijzondere film, ‘Where are you, Adam?’, gemaakt door Oekraïense filmmakers? Neem dan contact met ons op via katianovikova@live.nl, 06-21703480 – Katja Novikova.

8 november 18:30
Niew Sion
Vulikerweg 6 7431 PJ Diepenveen

12 november 19:30
Rhoon, Maranathakerk
Kleidijk 2, 3161 HG Rhoon

14 november 20:00
Ommen, PKN
Kerkplein 2, 7731 Ommen

15 november 19:30
Protestantse gemeente te Heerhugowaard
Middenweg 168
1702 HE Heerhugowaard

22 november 20:00
Doorn, Koningshof
Kerkplein 1, 3941 HV Doorn

30 november – Belgium – Grieks Orthodox Kerk – Verviers
Paroisse Orthodoxe de la Présentation du Christ au Temple Verviers
Rue de la Chapelle 67a, 4800 Verviers, Belgium

Log-line

Deze film is een onderdompeling in het leven van een van de kloosters van de heilige berg Athos. Het afgezonderde kloosterleven vol authentieke personages en alledaagse heiligen komt op het scherm van onder de dekmantel van onze alledaagse beslommeringen.

Wat naar voren komt is een fascinerend verslag van een volstrekt ongeëvenaarde manier van leven binnen een bloeiende kloostergemeenschap in het midden van de eenentwintigste eeuw.

Synopsis

“Adam, waar ben je?” speelt zich af in het oude Dochiariou-klooster aan de westkust van de berg Athos, het schiereiland in de Egeïsche Zee dat uitsluitend aan het oosters-christelijke monnikendom is gewijd. Beelden van de natuur worden afgewisseld met de bijna onophoudelijke ronde van werk en gebed van de monniken, waardoor een ritmische band ontstaat tussen de mens en de natuurlijke wereld die zinspeelt op een paradijs waarnaar we allemaal stilletjes verlangen.

Het juweel van deze rijke Byzantijnse omgeving zijn echter de monniken zelf, wier warmte en authenticiteit is gevangen door middel van een openbaring van hun dagelijks leven, elk met zijn vreugden, hoop en kwetsbaarheden. Door de filmmakers in hun midden uit te nodigen, hopen de monniken elke kijker aan te moedigen tot het ontwaken voor zijn eigen wederopstanding. Een centrale figuur in de film is de Kloosteroudste, Abt Gregory, wiens decennialange leiderschap hem een scherp begrip heeft gegeven van de zielen onder zijn hoede en hun verlangen om voor zichzelf een toestand te herwinnen die verwant is aan de menselijkheid van Adam vóór de zondeval.

Docheiariou

Het Docheiariou-klooster, gesticht in de tiende eeuw, is een van de twintig orthodoxe kloosters op een Grieks schiereiland in de Egeïsche Zee dat bekend staat als de Heilige Berg of de Athos-berg.

De Athonitische “kloosterrepubliek” wordt bestuurd als een autonome territoriale eenheid binnen Griekenland en vereist een speciaal visum voor elke man die het wil bezoeken. Vrouwen zijn er traditioneel niet toegelaten, behalve de onzichtbare aanwezigheid van de Maagd Maria – de Moeder van God – die de monniken beschouwen als de beschermster en “abdis” van vele generaties mannen die onder haar bescherming zijn komen wonen en rusten.

Keizerrijken, staten en heersers kwamen op en gingen ten onder, terwijl de berg Athos en zijn kenmerkende monnikendom ze allemaal overleefde en eeuwenlang vrijwel onveranderd is gebleven.

Vandaag leven een vijftigtal monniken in een van deze kloosters, Docheiariou (gewijd aan de Heilige Aartsengelen), in het zuidwesten van het schiereiland tussen boomgaarden en bosjes. Het staat op de tiende plaats in de hiërarchie van de Athonitische kloosters en herbergt de icoon van de Maagd “Gorgoepikoos” of “Zij die vlug is in het horen [van gebeden]”. In de afgelopen halve eeuw is Docheiariou nieuw leven ingeblazen door de inspanningen van zijn abt Archimandriet Gregorius (Zumis) en de broederschap van het klooster.

Geronda Gregorius is in oktober 2018 in de Heer ontslapen. Alleen de eerste elf jaar van zijn leven (van de zesenzeventig) bracht hij door buiten de muren van een klooster. In de jaren zeventig ontving hij een uitnodiging om met andere broeders uit Midden-Griekenland naar het klooster van Docheiariou te verhuizen. Kort na zijn aankomst op de Heilige Berg, werd Archimandriet Gregorius gekozen als abt. Het klooster, dat in verval was geraakt en langzaam uit elkaar viel, leefde onder zijn leiding weer op en er kwamen nieuwe broeders bij.

Abt Gregorius stond de filmploeg toe binnen de kloostermuren te wonen en intieme scènes uit het dagelijkse leven te filmen, wat een duidelijke afwijking was van de Athonitische gebruiken. Na de voltooiing van de film gaf hij toestemming voor een voorvertoning van de documentaire in het klooster.

Verhaallijn

Een abt op de Athos-berg, die het einde van een lang leven nadert, denkt na over de fysieke en spirituele arbeid, en zelfs over de pijn van het zich miskend voelen, die nodig is om vredig te leven in een aards, en op een dag in een hemels, paradijs.

Hij en zijn gemeenschap, de monniken van Dochiariou op de Heilige Berg van het Oosters-Orthodoxe Christendom, aanvaarden de ontberingen, het zwoegen en het lijden die gepaard gaan met een leven voor Christus en voor het monastieke ideaal. Hun leven is, net als hun muziek, een ontroerende, authentieke smeekbede tot God namens mens en natuur, die de toeschouwer niet anders kan dan naar binnen trekken.

In de regen, de zee, de aarde en de bomen ontdekt deze gemeenschap een roeping tot diepe stilte, en zij distilleren die stilte in vreugde door de aanbidding van God. Net zoals zij bouwen van steen en hun voedsel putten uit de ruwe elementen van de natuur, vormen deze vaders ook hun geestelijk leven uit de bouwstenen van uitputtende lichamelijke arbeid, gehoorzaamheid en nachtelijke gebedsdiensten.

We zien dat de monniken ruwe mannen zijn, die in staat zijn een muur op te trekken tegen de zee door middel van zweet, spieren en gebed. De zee is een metafoor voor de wereld, de muur een metafoor voor de monastieke beleefdheid, of beschaving. Het gerinkel van de hamer van de smid weerklinkt de hout-op-hout cadans van de oproep tot gebed – maar al snel is het weer aan het werk!

Abt Gregorius denkt na over het leven van de monniken in een direct gesprek met de filmmaker. Grote inspanning en arbeid zijn nodig, vertelt hij ons, anders zal het klooster “een stapel stenen” worden.

De ouderling bekent dat hij veel dingen in zijn leven betreurt; het meest van al is dat hij priester en abt is geworden vanwege de verantwoordelijkheid die inherent is aan deze spirituele ambten voor de zonden en vallen van anderen. Hij vertelt ons dat hij elke dag huilt om de broeders en het klooster.

Er wordt meer gezegd over de zin van het kloosterleven. De strijd voor de bouw van de zeemuur gaat door. Wij stellen ons de herwonnen oase van land voor achter deze waterkerende barrière, en verwonderen ons over de zuivere arbeid die in het hele klooster wordt verricht.